Kibyra Antik Kenti

Burdur'un Gölhisar ilçesinde bulunan Kibyra Antik Kenti "Gladyatörler şehri" olarak da bilinmektedir. Bir zamanlar Lidya ve Roma uygarlığının en önemli kentlerinden biri olan, Gölhisar ovasının batı yamacına hâkim 2300 yıllık Kibyra Antik Kenti, ardıç ve sedir ormanlarıyla kaplı 1100-1300 metre yüksekliğe kurulmuştur. Antik kent göl ve ova manzarasına hâkim üç tepe üzerinde yer almaktadır.

Amasyalı gezgin Strabon’un kayıtlarına göre, Kibyralılar aslen Lidyalı olup buradan göç ederek Kabalis bölgesine gelmişler ve çok geçmeden yerleşim alanlarını değiştirerek çevresi 100 stadia’ya ulaşan bir kent kurmuşlardır. 2006 yılında başlatılan arkeolojik kazılara ve arkeoloji kaynaklarına bakıldığında kent 30 bini aşkın piyade ve 2 binin üzerinde atlı askeri birliği ile Türkiye'deki antik döneme ilişkin en uzun gladyatör frizlerinin bulunduğu militarist karakteri ile öne çıkmaktadır. Kentin stratejik konumu sebebiyle bölgedeki 25 kentin yargı merkezi misyonunu da üstlendiği bilinmektedir. Kent aynı zamanda antik çağda at yetiştiriciliği alanında o kadar nam salmış ki 'hızlı koşan atların şehri' olarak anılmaya başlanmıştır. Kibyra’da demir işçiliğinin de bir meslek olmaktan öteye geçerek sanatsal bir boyuta ulaştığı kazılardan elde edilen buğular sonucu anlaşılmaktadır.

Yine de kentin en güçlü zamanını Roma döneminde yaşadığını söylemek mümkündür ve bugün görülebilen tüm mimari kalıntıları Roma Dönemi’ne aittir. M.S. 23 yılında meydana gelen büyük bir deprem sonucunda kent yerle bir olmuştur. Dönemin Roma İmparatoru Tiberius’un 5 yıl için vergi affı getirmesi ve para yardımında da bulunmasıyla birlikte kent yeniden inşa edilebilmiş ve Kibyralılar imparatora olan minnettarlıklarını kentlerinin adını “Caesarea Kibyra = İmparatorun Kibyrası” olarak değiştirerek göstermişlerdir.

Roma ve Bizans mimari geleneği ile yapılmış olan ve Anadolu'daki bu büyüklükte ve bu sağlamlıkta nadir antik stadyumlardan birisi olan 10 bin kişilik stadyumu, orkestra bölümü dünyada bir benzerinin daha olmadığı Medusa mozaiği ile kaplı 4 işlevli odeionu (müzik evi), Geç Roma hamamı, agoraları, ana caddesi, 9 bin kişilik devasa tiyatrosu, kışlık tiyatrosu ve yer altı oda mezarları ile 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası geçici listesine girmiştir.

Stadyum

Kibyra’ya girdiğinizde sol tarafta, 200 metre pist uzunluğu ve 12 bin kişilik kapasitesiyle en ihtişamlı beş stadyumdan birisi olarak kabul gören Kibyra Stadyumu sizi karşılamaktadır. Stadyum ilk yıllarda sportif amaçlarla kullanılsa da zaman geçtikçe gladyatör savaşları yapılmaya başlanmıştır.

Tiyatro

7500-8000 kişilik Kibyra antik tiyatrosu oturma kısımlarının oldukça dik formda olması sahneye olan hâkimiyeti artırmaktadır. Tiyatrodaki oturma yerlerine, günümüzde güneydeki süslü kapısı tamamen sağlam durumda ve görülebilmektedir.

Dünyanın En Büyük Odeonu

Antik çağlarda müzik ve konserlerin düzenlendiği salonu ifade eden Odeon'un dünyada bilinen ölçüleriyle en büyüğü Kibyradadır. Yaklaşık 3 bin 500 kişilik kapasitesiyle dünya çapında ün sahibi bir amfi tiyatrodur.

Medusa Mozaiği

Kibyra Odeonu’nun ortasını süsleyen ve M.S 1. yüzyılın ilk evrelerine dayanan, mitolojide "Gözlerine bakan kötü niyetli kişileri taşa çevirdiğine" inanılan "yılan saçlı, keskin dişli, dişi canavar" olarak bilinen Medusa'yı tasvir eden "Opus Sectile" tekniği ile renkli mermerlerden inşa edilen mozaiğin dünyada benzeri bulunmamaktadır.

Hamam

Kibyra'nın en az 1800 yıllık bir geçmişi olduğu düşünülen hamamı, Roma döneminde inşaa edilmiştir. 2 bin 600 metrekaresi ana yapıyı oluşturan hamamın toplam büyüklüğü yaklaşık 5 bin 400 metrekaredir. Hamam, kentteki stadyum ve odeondan sonra en büyük üçüncü yapı olarak gösterilmektedir. Isıtma sistemi alttan mermerlerin ısıtılması şeklinde tasarlanan hamamın kapladığı alan bakımından Anadolu’nun en büyük hamamlarından biridir.

Ulaşım

Antalya üzerinden Çavdır-Denizli yol güzergahını takip ederek Gölhisar'a gelerek buradan da Kibyra antik kentine rahatça ulaşabilirsiniz. Ankara tarafından ise Afyonkarahisar-Burdur karayolundan Gölhisar-Fethiye istikametini takip ederek Gölhisar’a ulaşmak mümkündür. İzmir- Aydın- Denizli güzergahından ise Acıpayam-Gölhisar hattını takip ederek Kibyra Antik Kenti'ne varabilirsiniz.